Het versterken van risicogericht werken
Het recreatiegebouw op het vakantiepark van de Beekse Bergen had een vergunning en voldeed aan de regels. Toen er in 2021 brand ontstond, brandde het gebouw tot de grond toe af. Met als gevolg dat de continuïteit van de bedrijfsvoering en ook het imago van het bedrijf schade opliepen. De bestaande regelgeving richt zich immers op de veiligheid van personen en niet op het voorkomen van schade. Het gesprek zou dus meer moeten gaan over risico’s en kansen voor de veiligheid én over de continuïteit van de bedrijfsvoering. Zoals dit voorbeeld, zijn er meer voorbeelden in de praktijk waar je met een risicogerichte aanpak de veiligheid kan vergroten en ook de bedrijfscontinuïteit beter kunt waarborgen. Zo kunnen dit soort scenario’s in de toekomst worden voorkomen.
Wat is risicogericht werken?
Bij risicogericht werken staan de risico’s centraal en wordt er nagedacht over de wijze waarop die risico’s beïnvloed kunnen worden. Het gaat om een integrale, proactieve aanpak, waarbij de veiligheidsregio’s oplossingsgericht meedenken met maatschappelijke opgaven in de leefomgeving en de risico’s die deze opgaven beïnvloeden. Daarbij wordt gebruik gemaakt van kaders in de bestaande regelgeving, maar ook van andere werkwijzen, zoals gedragsverandering, bewustwording en kennisdeling. Bij een stapeling van risico’s of bij nieuwe ontwikkelingen (bijvoorbeeld rond de energietransitie) ontbreekt het soms aan duidelijke regelgeving. Op zo’n moment vraagt het van veiligheidsregio’s dat zij vanuit hun deskundigheid meedenken, zodat de veiligheid en continuïteit toch geborgd kunnen worden bij diverse activiteiten en opgaven in de fysieke leefomgeving.
Over risicogericht werken
Risicogericht werken heeft als doel het bewustzijn over veiligheid te vergroten. Op basis daarvan worden onderbouwde keuzes gemaakt over hoe om te gaan met veiligheidsrisico’s. Waar regelgeving van toepassing is, wordt deze toegepast, maar soms zijn andere beïnvloedingsmogelijkheden effectiever om het veilig te maken. Door bewustzijn te creëren kan men betere keuzes maken in de inrichting van een gebied of object of men kan ervoor kiezen een risico weloverwogen te accepteren. Om dit gesprek goed te voeren, is het noodzakelijk om in een zo vroeg mogelijk stadium met de initiatiefnemer en betrokken partners aan tafel te zitten en het goede gesprek aan te gaan. Op verzoek van de veiligheidsregio’s is een model ontwikkeld dat kan helpen bij dit gesprek. Het biedt een gedeeld denkkader en concrete processtappen voor het handelen. Daarnaast zijn er producten ontwikkeld die helpen bij het in beeld brengen van de risico’s en bij het risicogericht samenwerken tussen de verschillende partners.
Artikelen
- Artikel 1: Risicogericht werken zichtbaar in de praktijk
- Artikel 2: Risicogericht werken in de organisatie
- Artikel 3: Betekenis voor veiligheidsregio’s
Ontwikkelopgave – landelijk Netwerk Risicogericht Werken
In 2015 is de visie risicogerichtheid ‘Samen zorgen voor echte coproductie’ vastgesteld en sindsdien werken veiligheidsregio’s aan de verdere ontwikkeling van dit gedachtegoed. Van veiligheidsregio’s vraagt het een veranderproces om deze (relatief) nieuwe manier van werken eigen te maken. In alle regio’s is deze ontwikkeling zichtbaar.
In de periode 2021-2024 werd dit veranderproces binnen regio’s vanuit een landelijk Programma Risicogerichtheid ondersteund. Het programma organiseerde kennisuitwisseling over dit onderwerp in (netwerk-)bijeenkomsten en congressen en heeft enkele concrete producten opgeleverd, die op deze website worden weergegeven.
Voor het vervolg kunnen de kennis en ervaringen over risicogericht werken worden uitgewisseld in het Netwerk Risicogericht Werken.
Het systeem
Risicogericht werken heeft invloed op alle taken van de veiligheidsregio. Het is daarom belangrijk om deze ontwikkeling ook beleidsmatig te borgen. Om inzicht te bieden in hoe de samenhang is tussen deze ontwikkeling en de verschillende (beleids-) documenten van de veiligheidsregio is een infographic ontwikkeld.
Risico-inventarisatie en analyse
Risicogericht werken begint met het in beeld brengen en focus leggen op de risico’s, die ertoe doen. Maar welke risico’s zijn dat? Hoe brengen veiligheidsregio’s deze in kaart? Hiervoor is in 2009 de methodiek voor het opstellen van het Regionaal Risicoprofiel (RRP) ontwikkeld. Deze methodiek is echter verouderd en voldoet niet meer aan de wensen van de veiligheidsregio’s. Er is daarom een werkversie voor de nieuwe methodiek ontwikkeld. Deze is beschreven in de handleiding regionale risico-inventarisatie en -analyse.
Momenteel wordt door de veiligheidsregio’s gewerkt met deze werkversie en wordt gewerkt aan verdere professionalisering en afronding. Doel is dat eind 2025 de nieuwe methodiek wordt vastgesteld door de gezamenlijke veiligheidsregio’s. Deze methodiek vervangt dan de methodiek uit 2009. Meer informatie over dit project volgt nog.
Model Risicogericht werken
Het model Risicogericht werken biedt een gedeeld denkkader en concrete processtappen.
Risicogericht samenwerken
Veiligheidsregio’s werken samen met Gemeenten en Omgevingsdiensten en vele andere partners. Het risicogericht werken heeft ook invloed op deze samenwerking. Wil je hierover meer weten? In de handreiking Risicogericht Samenwerken vind je met handige en bruikbare tips om dit proces en gedachtegoed samen met de partners op te kunnen pakken.
Wil je meer weten? Neem gerust contact op.
