Gedragsverandering

Meer bewegen, gezonder eten en oh ja: rookmelders ophangen. We weten vaak wel wat goed voor ons is, maar toch doen we het lang niet altijd. Kortom: weten is nog geen doen. Zelfs als we écht van plan zijn in actie te komen, dan nog komt het er soms niet van. Dan kopen we bijvoorbeeld wel een rookmelder, maar blijft deze vervolgens in de verpakking in de la liggen.

Om mensen in actie te laten komen, is kennis van gedragsverandering nodig. De principes van menselijk gedrag zijn fundamenteel om effectief te zijn met (brand)veilig leven. De landelijke werkgroep Gedragsverandering kan jouw regio helpen om gedragsverandering op een goede manier onderdeel te laten zijn van het beleid en de activiteiten. De werkgroep bestaat uit gedragsexperts van verschillende veiligheidsregio’s en NIPV.

Vijf tips bij gedragsverandering

Je kunt zelf al heel makkelijk de eerste stappen zetten op weg naar effectievere gedragsverandering. De werkgroep geeft je hierbij vijf tips:

  1. Gebruik het positieve voorbeeld om mensen aan te zetten tot een gedragsverandering (‘meer dan zeventig procent van de huishoudens heeft een of meerdere rookmelders’, in plaats van ‘veel mensen hebben nog geen rookmelder’). Zo maak je gebruik van sociale bewijskracht: mensen volgen graag het voorbeeld van anderen.
  2. Vraag je af of ‘bewustwording’ het doel moet zijn van het beleid, of gedragsverandering. 95 procent van de beslissingen van mensen worden onbewust genomen. Het concrete, gewenste gedrag als doel is vaak passender.
  3. Bekijk het leuke voorstelfilmpje van de werkgroep op deze pagina en krijg in een paar minuten nog meer handige tips mee.
  4. Vraag de werkgroep Gedragsverandering of zij een presentatie kunnen geven in jouw regio en/of met jullie van gedachten kan wisselen over het thema gedragsverandering.
  5. Laat je inspireren door een van de leestips op deze pagina.

Waarvoor kun je bij ons aankloppen?

De werkgroep helpt en ondersteunt om gedragsverandering in te zetten voor een (brand)veilige toekomst. Dit doen we onder andere via de volgende manieren:

  • Presentaties en lezingen: in de regio en online
  • Meedenken over landelijk beleid
  • Sparringpartner bij landelijke ontwikkeling van nieuwe campagnes en middelen

Het team

De werkgroep gedragsverandering bestaat uit elf enthousiaste mensen die allemaal een achtergrond hebben in de gedragsverandering en werkzaam zijn binnen de Brandweer of het IFV. We stellen ons graag aan je voor.

Bezoek de pagina Maak kennis met het team

Gedragsveranderingsprojecten

Voorbeelden van projecten waar we aan hebben gewerkt of aan (gaan) werken.

  • Brandpreventieweken
  • CO campagne’s
  • Online lesmodule voor woningcorporaties

Online lesmodule voor woningcorporaties

Uit gesprekken met woningcorporaties en met het oog op de rookmelderwet ontstond de behoefte aan meer informatie hierover voor woningcorporaties.
Woningcorporaties zijn voor veel regio’s een sleutelfiguur en het onderwerp is actueel. Daarnaast is online werken toch meer en meer normaal, mede door deze coronatijd.

Na veel positieve geluiden uit het land van andere regio’s en brandweer NL werd besloten voor woningcorporaties een landelijke online lesmodule over rookmelders te ontwikkelen. Als Werkgroep Gedragsverandering zijn we betrokken bij dit project.

Wij hebben als werkgroep meegelezen met het script voor de lesmodule en konden daarbij samen met collega’s en Academy Suite op een goede manier een bijdrage leveren aan een mooi eindresultaat.
Waar Academy Suite vooral creatief en didactisch sterk was en onze collega’s inhoudelijk input leverden, konden wij met het inbrengen van gedragsveranderingstechnieken, zoals positieve sociale normen, weerstand voorkomen en altercasting, de lesmodule tot een sterk eindproduct brengen.

‘Wij hebben de samenwerking met jullie als werkgroep als zeer positief ervaren. Jullie werkgroep is zowel inhoudelijk op het thema als op het gebied van gedragsbeïnvloeding erg deskundig. Deze krachtige combinatie zorgt voor een mooi eindproduct dat we in korte tijd met elkaar hebben weten te realiseren. Bedankt!’
Academy Suite

Literatuur gedragsverandering

  • Draaiboek gedragsverandering - door Sander Hermsen en Reint Jan Renes

    Er wordt van alles uit de kast gehaald om het gedrag van mensen te veranderen: humor, celebrities, nudging en veel (te veel) informatie. Gedragsverandering is een actueel onderwerp: jongeren moeten minder drinken, autorijders voorzichtiger rijden, medewerkers stressvrijer werken. Bij de overheid, maar ook in het bedrijfsleven worden (reclame)campagnes, acties, (digitale) producten en online toepassingen ontworpen. Met wisselend succes. Wetenschappers Sander Hermsen en Reint Jan Renes laten in een levendige mix van concrete voorbeelden en de nieuwste inzichten zien hoe gedragsbeïnvloeding echt werkt.

  • Gedrag en Veiligheid - door Frank Guldenmond Frank Leone

    Het mag gezegd worden: gedrag is ‘in’ in de veiligheidskunde. Ondanks het feit dat bedrijven hun veiligheidszaken op papier prima op orde kunnen hebben, worstelen zij vaak met de praktijk, die altijd een stuk weerbarstiger is. Dat komt volgens hen door het gedrag van de medewerkers die het werk net even anders doen dan op papier staat. Of totaal anders doen. Waarom doen mensen dat? En, hoe komt hun gedrag eigenlijk tot stand? Hoe kun je gedrag beïnvloeden? Kun je gedrag wel beïnvloeden? Antwoorden op al deze vragen kunt u in dit boek lezen.

  • Nudge - door Richard H. Thaler en Cass R. Sunstein

  • De meeste mensen deugen - door Rutger Bregman

    De mens is een beest, zeiden de koningen. Een zondaar, zeiden de priesters. Een egoïst, zeiden de boekhouders. Al eeuwen is de westerse cultuur doordrongen van het geloof in de verdorvenheid van de mens.

  • Maar wat als we het al die tijd mis hadden?

  • De zes geheimen van het overtuigen - door Robert B. Cialdini

    Mechanismen en technieken Welke mechanismen zorgen ervoor dat jij ja zegt tegen een aanbieding waar je eigenlijk niet op zat te wachten? Welke technieken gebruiken verkopers en anderen die iets van jou gedaan willen krijgen? En hoe kun jij deze technieken zelf ook toepassen?

  • Switch - door Chip en Dan Heath

    We weten allemaal dat het moeilijk is om te veranderen. Het kost veel tijd en vaak geven we op bij de eerste tegenslag. Maar waarom zien we wel de beren op de weg en niet de bestemming? Deze vraag beantwoorden Chip en Dan Heath in dit fascinerende boek. We hoeven slechts te begrijpen hoe onze hersenen werken om snelle veranderingen in ons gedrag te realiseren. Op basis van wetenschappelijke studies en opmerkelijke casestudy’s laten ze zien dat ogenschijnlijk simpele methodes leiden tot fantastische resultaten.

  • The Power of Habit - door Charles Duhigg

    Waarom ontwikkelen we gewoontes? En hoe kunnen we ze veranderen? We kunnen altijd veranderen. In The Power of Habit onderzoekt Charles Duhigg waarom sommige mensen en organisaties het lastig vinden om te veranderen, ondanks jarenlang proberen, terwijl anderen zichzelf binnen een nacht lijken te hernieuwen. Het resultaat van zijn onderzoek is een overtuigend verhaal en een krachtige ontdekking: de sleutel naar regelmatig sporten, afvallen, uitzonderlijke kinderen opvoeden, productiever worden of zelfs revolutionaire bedrijven opbouwen, is begrijpen hoe gewoontes werken. Door deze nieuwe wetenschap in te zetten, kunnen we onze organisaties, onze gemeenschappen en onze levens transformeren.

  • Gedragsonderzoek voor de landelijke rookmeldercampagne

    Per 1 juli 2022 is de nieuwe wet van kracht die zegt dat er op elke verdieping minstens een rookmelder moet hangen in elke woning. Geen twijfel mogelijk dat daar een campagne voor moest komen. Natuurlijk waren er gelijk allerlei goede ideeën over hoe de boodschap te verspreiden die we al jaren verkondigen: rookmelders redden levens.
    Rookmelders redden levens, dat weten we allemaal wel, maar wat is er eigenlijk precies voor nodig om ook echt voor elkaar te krijgen dat iedereen op 1 juli rookmelders heeft hangen? Hoe krijgen we dat voor elkaar?
    Dit was een van de vragen die ontstond in de werkgroep ‘landelijke rookmeldercampagne’ bestaande uit vertegenwoordigers van de Nederlandse Brandwondenstichting, NIPV, Brandweer Nederland, BZK en de werkgroep gedragsverandering. Zij gingen op onderzoek uit om die vraag te beantwoorden!

    Lees hier het hele artikel over Gedragsonderzoek voor de landelijke rookmeldercampagne.

Contact

Heb je een vraag aan ons? Stuur dan een e-mail naar onze voorzitter Nick Boersma: n.boersma@vrln.nl

Zie ook

Was deze informatie nuttig?
Stel een vraag
Sluit stel een vraag box