In de landelijke aanpak die de RCDV voorstelt, kan een medewerker van de veiligheidsregio die gediagnosticeerd is met PTSS als gevolg van werkzaamheden en ervaringen in diensttijd, aanspraak maken op het behoud van volledige doorbetaling van salaris tijdens ziekte, aanvulling op de WIA-uitkering en vergoeding van geneeskundige kosten die voor eigen rekening overblijven. Hoe de veiligheidsregio’s met de brandweervrijwilligers kunnen omgaan op dit gebied, is nog in onderzoek. Het Veiligheidsberaad heeft dit gisteren ook besproken met staatssecretaris Van der Burg van Justitie en Veiligheid, die ter vervanging van minister Yeşilgöz aanwezig was.
Naar aanleiding van een aflevering van het televisieprogramma Zembla over brandweermensen met PTSS, wilde minister Yeşilgöz van het Veiligheidsberaad weten op welke manier veiligheidsregio’s zorgen voor duurzame inzetbaarheid van brandweermensen en het mentale en fysieke welzijn van medewerkers. In de beantwoording van deze vragen heeft het Veiligheidsberaad aan de staatssecretaris laten weten, zich zeer bewust te zijn van de risico’s die medewerkers van de veiligheidsregio’s lopen doordat ze tijdens hun werk te maken krijgen met ingrijpende gebeurtenissen. Dat een aantal van hen vanwege de werkzaamheden mentale klachten ontwikkelt, gaat de 25 voorzitters van de veiligheidsregio’s aan het hart en vraagt om extra alertheid.
Daarom is er in de werving en selectie aandacht voor de mentale gesteldheid van personeel, is er inzet van collegiale opvangteams bij ingrijpende gebeurtenissen en wordt doorverwezen naar professionele psychische hulpverlening als dat nodig is. Omdat het hebben van mentale klachten, zoals PTSS, grote gevolgen heeft voor de medewerker en diens naaste omgeving, is in de afgelopen periode vanuit de veiligheidsregio’s samengewerkt aan initiatieven op het gebied van de mentale gezondheid. Niet alleen voor brandweermensen, maar voor al het personeel van de veiligheidsregio’s. Zo is er, speciaal voor de veiligheidsregio’s een toolbox ‘Psychosociale Ondersteuning’ is ontwikkeld, op basis van de herziene ‘Richtlijn Hoog risicoberoepen’. Deze toolbox geeft richtlijnen en handvatten voor de veiligheidsregio’s om werknemers goed op te kunnen vangen en klachten en uitval te voorkomen. Daarbij is ook aandacht voor klachten die zich later openbaren, of klachten die ontstaan door een stapeling van stress en/ of langdurige belasting. De toolbox is zeer binnenkort beschikbaar.
Mocht het ondanks preventieve inspanningen toch gebeuren dat een medewerker geheel of gedeeltelijk uitvalt door PTSS, dan willen de veiligheidsregio’s er zoveel mogelijk aan doen om de medewerker te ondersteunen. Bijzonder is daarbij de positie van het grote aantal brandweervrijwilligers dat bij de veiligheidsregio’s werkt, maar een andere hoofdbaan heeft. Daarom heeft een werkgroep met vertegenwoordiging vanuit verschillende veiligheidsregio’s verkend hoe een landelijke regeling PTSS tot stand zou kunnen komen en welke onderwerpen daarin moeten worden opgenomen. Uitgangspunt daarbij moet volgens de RCDV zijn, om te komen tot een regeling die geldt voor zowel beroepspersoneel als voor de brandweervrijwilligers. Voor beroepspersoneel is het al mogelijk om PTSS in individuele situaties als beroepsziekte aan te merken. Daarin voorziet de huidige rechtspositieregeling en in de praktijk leveren individuele veiligheidsregio’s nu al zorg op maat.
Een landelijk geldende regeling zou vooral moeten zorgen voor stroomlijning, uniformering en professionalisering van het proces en een eensluidende aanpak op het moment dat een medewerker van de veiligheidsregio zich met PTSS-klachten meldt. Zodat de stappen die gezet worden qua ondersteuning en hulpverlening landelijk hetzelfde zijn. De Nationale Politie kent al een dergelijke regeling en de korpsleiding heeft aangeboden om samen te werken en van elkaar te leren bij het opstellen van een regeling. Daarmee komt de aanpak van PTSS bij de verschillende hulpdiensten meer op één lijn en blijft er tegelijkertijd ook oog voor de verschillen tussen de organisaties. Het Veiligheidsberaad heeft de RCDV aangeraden om gezamenlijk met andere hulpverleningsdiensten op te trekken, zodat geprofiteerd kan worden van elkaars kennis en kunde.
