Blaaskanker verandert Harco’s kijk op rook

We waarschuwen iedereen ‘blijf uit de rook, rook is altijd gevaarlijk’. Maar blijven we zelf ook uit de rook? Harco van Oorschot (brandweer Gelderland-Midden) wil met zijn verhaal maar één ding: collega’s waarschuwen. Blijf uit de rook ook al lijkt het nog zo onschuldig.

“Het begon met pijn bij het plassen. Ik kreeg van de huisarts een antibioticakuur. In een weekend plaste ik bloed en dan ga je googelen… daar word je niet vrolijk van.” Harco (54) ging naar een uroloog en de diagnose kwam vrij snel in april 2022: blaaskanker. “Ik had een langzaam groeiend kankergezwel van 2,5 centimeter in mijn blaas.”

Harco legde niet direct de link met zijn beroep; hij is al 33 jaar brandweerman. Maar tijdens zijn chemokuren verdiepte hij zich toch in zijn ziekte in combinatie met brandweer. Hij las dat wereldwijd blaaskanker als beroepsziekte is geregistreerd en brandweermensen 20% grotere kans hebben dan andere mensen. “Dat snapte ik niet. Je ademt rook in en dan denk je aan de longen, maar die rook zet zich ook vast in het vocht van je slijmvliezen en dat slik je door en komt dan via darmen en nieren in de blaas”, legt hij duidelijk uit.

Kankerverwekkende stoffen

De meesten kennen het wel; de geur van rook die overal in de kazernes hing. Maar ook met chemicaliën, uitlaatgassen en asbest krijgt de brandweer te maken. Harco vertelt dat hij vroeger ook zijn uitruklaarzen naast het bed had staan en dat de geur van verbranding daar inzat. “Gelukkig kennen we nu arbeidshygiëne. Dat is belangrijk, ook al denk je ‘ach het is niet zo vies’ en bij rook even de adem inhouden en hoofd wegdraaien. Dat deed ik ook.”

Harco praat onverschrokken verder: “Wat denk je bij natuurbranden. Daar zijn toch geen chemische stoffen? De geur van verbrand hout van bomen ruikt toch lekker. Ook in die rook zitten kankerverwekkende stoffen.”

Bewustwording

Zijn ziekte in samenhang met zijn beroep, deed hem besluiten zijn verhaal te delen met de collega’s. “Het gaat me om de mindset. Als brandweer heb je een helm en een pak dat er tegen kan, maar je lichaam kan niet tegen rook en andere vervuilende stoffen. Tijdens een brand heb je vieze handen en dan ga je ergens staan te plassen… Tot twee jaar terug dacht ik ook zo. Het kan wel effe met die vieze handen en de rook, maar moet je dan eerst ziek worden?” Harco wil iedereen bewust maken en hoopt dat blaaskanker ook wordt geregistreerd bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.

Verwerking

Hij heeft na 18 chemo’s een zware operatie ondergaan in januari, waarbij onder meer zijn blaas is verwijderd. Hij heeft nu een urinestoma, maar wimpelt de impact ervan weg. “De prognose is slecht. Statistisch gezien leeft 50% van de mensen die deze kanker hebben na vijf jaar niet meer. Mentaal heeft het ook behoorlijk veel invloed.” Als hij even iets wegslikt, vertelt hij dat alles thuis is geregeld. “De muziek en kist zijn al uitgezocht. We hebben een nieuwe keuken gekocht en een andere auto. Dat hoort allemaal bij het verwerkingsproces. Waarom zullen we het uitstellen?”

Weer 100% aan het werk

Harco vertelt opgewekt en lacht veel zoals de meesten hem kennen. “Toen ik het in mei 2022 aan mijn OvD-collega’s vertelde, waren sommigen ontdaan, maar ik zei direct volgend jaar mei 2023 sta ik er weer.” Sinds 1 juni is hij weer 100% aan het werk bij Vakbekwaamheid en als Officier van Dienst. “Ik hoop dat ik tot mijn 67,5 bij de brandweer mag blijven werken, want dan ben ik er tenminste nog. Maar ik ben me wel bewuster van de gevaren van rook.”