In de nacht van 5 juli 2019 rukt de blusploeg Hardinxveld uit voor een ongeval met gevaarlijke stoffen (IBGS klein) op de A15, ter hoogte van Hardinxveld. Barry van Bommel is één van de manschappen op de tankautospuit. ‘Uit het kladblok in LiveOp bleek dat een truck-oplegger-combinatie een klapband heeft gehad, waardoor de tank was lekgeslagen. Duidelijk was dat het voertuig op gas reed, maar verder was er weinig bekend’, vertelt Van Bommel, die naast manschap ook bevelvoerder en meetplanleider is. Daardoor dachten wij aanrijdend al: ‘Dit is geen standaard brandstoflekkage’.
‘Toen we de oprit opreden, zagen we een tankwagen staan. We zijn gestopt op 100 meter voor het incident. De chauffeur wist ons te vertellen dat de vrachtwagen 23 ton LNG als product vervoerde en dat de brandstoftank met LNG van de vrachtwagen was lekgeslagen. Aan de rechterzijde van de vrachtwagen was duidelijk een sissend geluid te horen, maar de witte wolk die je bij een LNG-lek verwacht, was niet zichtbaar.’
De chauffeur vertelde dat de truck 200 tot 300 kilogram LNG in de brandstoftanks had. Maar voor Van Bommel en zijn collega’s was niet precies duidelijk hoeveel gas dit was. Twee manschappen zijn vervolgens metingen gaan uitvoeren en hebben het lek bovenwinds (via de lekkende zijde) benaderd. Zij zagen een grote ijsklomp bij de uitstroom op de LNG-tank. Ook waren er drie afsluiters zichtbaar. De multimeter (LEL-O2-H2S-CO) sprong op dat moment in overload, waarop direct is besloten om terug te trekken. Vervolgens worden ook de OvD en AGS gealarmeerd. Gelijktijdig met de verkenning van de twee manschappen, zijn het CRS en de operationele procedures geraadpleegd. Ook is met de chauffeur gesproken over de installatie en het veiligstellen daarvan. De chauffeur bleek echter onbekend met de installatie en een noodprocedure en/of voertuighandleiding bleken niet aanwezig in het voertuig.
Wat goed ging bij deze inzet, is dat we ons ‘gezond boerenverstand’ hebben gebruikt.
Bij de opstellijn is vervolgens een actieplan gemaakt. De eerste handelingen waren: ruim afzetten met een opstellijn op circa 100 meter, ontstekingsbronnen wegnemen en het verspreidingsgebied van het gas in kaart brengen. Vervolgens zijn alle afsluiters op de tank dichtgedraaid. Maar de uitstroom van de lekkage stopte niet… Daarna is een verdere verkenning gedaan. Daarbij , werd aan de andere kant van de vrachtwagen nog een LNG-brandstoftank aangetroffen. Hierop zijn de afsluiters aan die kant eveneens dichtgedraaid, waarna de lekkage stopte.
‘Wat goed ging bij deze inzet, is dat we ons ‘gezond boerenverstand’ hebben gebruikt. In feite hebben we, als je het plat slaat, hier te maken met een gaslek zodra LNG in gasvormige fasetoestand is. LNG is immers vloeibaar gemaakt aardgas’, concludeert Van Bommel. ‘Een volgende keer zou ik ervoor kiezen om sneller op te (laten) schalen om slagkracht ter plaatse te hebben. Stel dat de vrachtwagen, om wat voor reden dan ook, zou gaan branden, dan heb je wel te maken met een tankwagen met 23 ton LNG die wordt aangestraald. Het is goed daarom uit voorzorg extra slagkracht paraat te hebben.’
Ook is het goed om bewust te zijn van de beperkingen van de eigen meetapparatuur, zeker bij het meten van koude stoffen. De meter reageert trager bij koude gassen, waardoor in dit geval de meter mogelijk in ‘overload’ kon schieten bij de eerste verkenning. Door in kleine stapjes te werken en door relatief lang te wachten op dezelfde plek (doordat het gas koud is, heeft de meetapparatuur meer tijd nodig dan normaal om een goede meting te kunnen doen), kan op die wijze het verspreidingsgebied goed in kaart gebracht worden.
'Mijn collega’s die bij wijze van spreken morgen bij een vergelijkbaar incident kunnen komen te staan wil ik meegeven: raak bekend met basiskennis van de verschillende alternatieve brandstoffen, zoals batterypacks, LNG, CNG en waterstof. En mocht je geconfronteerd worden met een incident: stop en denk na. Bij twijfel: organiseer handjes, hersenen en hulpmiddelen.'
Barry van Bommel, bevelvoerder en meetplanleider
Bij een incident met LNG zijn de vijf belangrijkste handelingsperspectieven tijdens de beginfase van de incidentbestrijding:
Deze casus komt uit het Infoblad Energietransitie voor incidentbestrijders.
Zie ook het nieuwsbericht Infoblad Energietransitie voor incidentbestrijders
Regelmatig plaatsen we interessante en leerzame casussen.