Op de ochtend van 9 februari 1951 waaide er een krachtige wind, waardoor olie zich had opgehoopt in de Wilhelminahaven in Vlaardingen. Door nog onbekende oorzaak is deze olie in brand geraakt. Door de combinatie van harde wind, brandende olie op het wateroppervlak en veel rookontwikkeling was het een ernstige, complexe situatie. Niet alleen Piet van Delft, maar ook zijn collega’s Albert Maat, Herman Westdijk, Mari Kok en Piet Batenburg kwamen op die dag om het leven. Zij zaten met zeven personen in een brandweerauto die te water raakte en in de brandende olie terecht kwam. In deze auto zaten tevens twee burgers, die gewond raakten bij het ongeval. Dit is slechts één van de vele verhalen die het brandweermonument ons vertelt.
Bij het brandweermonument delen we de pijn uit het verleden en laten we de verhalen van onze omgekomen brandweercollega’s weerklinken. 99 namen. 99 gezichten. 99 mannen die hun gezinnen, kinderen, ouders, vrienden en collega’s achterlieten. 99 waargebeurde verhalen, die allemaal anders zijn maar worden verbonden door het feit dat deze brandweermensen met hun leven de hoogste prijs hebben betaald voor het bewaken van onze veiligheid.
Brandweermensen staan 24/7 met hart en ziel klaar voor onze maatschappij. Soms zelfs met gevaar voor eigen leven. Want het brandweervak is niet zonder risico’s. Daar zijn we ons van bewust, maar we staan er niet iedere dag bij stil. Soms gaat het mis en betalen brandweermensen de hoogste prijs.
" Water blust. Water zuivert. Water om een wond af te koelen en zo de schade te beperken. Water om het verdriet te verzachten."
Hanne Hagenaars
Sinds 2012 staat in Schaarsbergen het Nationaal Brandweermonument. Daar staan we stil bij de moed en daadkracht van de brandweercollega’s die sinds 5 mei 1945 zijn omgekomen tijdens hun werk voor de brandweer. Hier tonen wij met elkaar het respect dat onze omgekomen collega’s toekomt. Een plaats om te herdenken, maar ook om te overdenken en te beseffen dat wij een mooi en veelzijdig, maar ook gevaarlijk beroep uitoefenen.
We komen hier jaarlijks bijeen, op de derde zaterdag van juni, om onze dankbaarheid uit te spreken voor de toewijding van alle brandweermannen en -vrouwen aan onze maatschappij. Want de brandweer neemt daarin met 27.000 mensen en bijna duizend kazernes een belangrijke plaats in.
Steunpunt Brandweer vormt een aanvulling op de collegiale ondersteuning op de werkvloer in jouw regio en biedt ondersteuning, advies en gespecialiseerde hulp bij psychosociale problemen.
Het Nationaal Brandweermonument is open voor het publiek en is dagelijks tussen 8.00 uur en 18.00 uur te bezoeken aan de Kemperbergerweg 783 in Arnhem.
Nationaal Brandweermonument
Postbus 7010
6801 HA Arnhem
communicatie@brandweernederland.nl
Het herdenken van omgekomen brandweermensen is belangrijk. Het maakt steeds weer pijnlijk duidelijk dat het beroep van brandweerman en -vrouw niet zonder risico’s is. Ook op de directe omgeving heeft dit invloed. Het geeft onzekerheid, vragen en ook gevoelens van angst. De jaarlijkse herdenking biedt nabestaanden en (oud-)brandweermensen de mogelijkheid om samen de pijn uit het verleden te delen en dit te verwerken.
Jaarlijks vindt op de derde zaterdag in juni een nationale herdenking voor genodigden plaats, bij het monument in Schaarsbergen. Op zaterdag 16 juni 2012 vond de eerste herdenking, en daarmee de onthulling van het monument, plaats.
Tijdens de oprichting van het Nationaal Brandweermonument heeft een werkgroep een procedure voor naamsvermelding opgesteld. Hiermee borgen we het respect en de eer aan de omgekomen collega’s.
Twee belangrijke criteria zijn dat de dodelijke ongevallen na 5 mei 1945 hebben plaatsgevonden en dat het ongeval tijdens een repressief optreden moet zijn gebeurd. Er is gekozen voor 5 mei 1945 omdat vanaf dat moment de brandweer weer onder het Nederlands bestuur viel. Vóór deze datum hebben we vaak te maken met een gebrekkige en onbetrouwbare registratie.
De criteria voor vermelding zijn:
Achter iedere naam schuilt een eigen verhaal. Op de informatiezuil naast het monument, kun je deze verhalen lezen. Door het lezen en vertellen van deze verhalen blijven de omkomen brandweermensen in onze gedachten. Het maakt ons er telkens weer van bewust dat het veelzijdige werk van de brandweer voor onze brandweermensen weliswaar prachtig werk is, maar zeker niet zonder risico’s.
Met dit monument en de jaarlijkse herdenking tonen wij respect en waardering voor het brandweervak en voor alle brandweermensen die dit vak beoefenen. We hopen altijd dat deze verhalen de laatsten zullen zijn die we vertellen. Maar we weten ook dat het vak niet zonder risico’s is.
Niet van alle omgekomen brandweermensen is aanvullende informatie bekend. Heeft u meer informatie over een bepaald incident of over een omgekomen brandweerman die op het monument vermeld staat? Stuur dan een mail naar communicatie@brandweernederland.nl
Je pieper gaat, in wat daarvoor nog stilte was
je leest die paar letters, je wereld wordt erg klein
voor jou begint een uitruk, voor mij het wachten
op jouw verhaal, als jij straks weer terug zal zijn.
Je verhaal kwam, maar nu van een ander
het ging over pech en het gebrek aan geluk
over de rit terug naar de kazerne … zonder
over gebroken collega’s, meelevend en stuk.
Vanaf nu nooit meer het geluid van je pieper
nooit meer je eigen, beleefde verhaal, achteraf
je gewone bijzonderheid zal ik blijven missen
nooit meer jij, die mij zoveel van je leven gaf.
Je ploeg is geraakt, en niet meer dezelfde
hoe het daar verder gaat kan ik niet bedenken,
misschien voelt je ploeg het gemis vaak in stilte
maar ook zonder woorden heet zoiets “gedenken”.
Iemand zei ooit om zichzelf wat troost te bieden
zo te sterven is geen einde, je betekent zoveel meer
vergeten doe ik je nooit, het verleden zal blijven
je zal daarin schijnen, als een zon, telkens weer.
Voor mij is je naam op dit monument bijzonder
een terechte, oprechte, waarderende herinnering
voor mij is je naam bovenal in mijn hart gebeiteld
als een diepe, lieve, eeuwigdurende herinnering.
Dit gedicht is voorgelezen tijdens de Brandweerherdenking in 2018.
Het is geschreven door een collega uit het land.
Het Nationaal Brandweermonument is in nauwe samenwerking met nabestaanden en de brandweermensen in het veld tot stand gekomen. Het is een monument van en voor alle brandweermensen.
Het initiatief voor het monument is mogelijk gemaakt door een startsubsidie van het toenmalige ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Met deze subsidie, een jaarlijkse bijdrage van de Raad van Brandweercommandanten en vele donaties uit het land is het Nationaal Brandweermonument tot stand gekomen.
