‘Het is geen hobby maar een levenswijze’
De brandweer werd er, met dank aan een vader bij de brandweer, met de paplepel ingegoten. Elma van Aken (vrijwillig manschap in Delfzijl, voorheen in Terneuzen) doorliep als enig meisje de jeugdbrandweer in Terneuzen en zat jarenlang als enige vrouw bij het korps daar. Toen ze voor haar werk ging verhuizen naar de provincie Groningen was er dan ook maar één optie: ‘Ik heb gekeken waar er een kazerne was en daaromheen een huis gezocht. Want na zoveel jaar is het geen hobby meer maar een levenswijze en die ga je niet zomaar schrappen.’
Elma spreekt vol passie over haar leven bij de brandweer. Op de scanner volgde ze als klein meisje menig uitruk van haar vader die 45 jaar vrijwilliger was bij het korps daar. Ze startte dan ook vol enthousiasme op haar twaalfde bij de jeugdbrandweer. ‘Ik was de enige meid, maar als je wil moet je gewoon meedoen. Nu was ik ook niet echt een ‘meisjes-meisje’ als kind.
Met elkaar
De overstap naar het korps volgde niet meteen, want Elma volgde eerst een studie Integrale Veiligheid in Breda. Maar dat ze verder wilde wist ze wel zeker. ‘Ik vind het een mooie hobby, vooral dat je een klus met elkaar moet zien te klaren. Je gaat er met zijn zessen heen en klaart de klus ook met zijn zessen.’
Tijdens haar opleiding kreeg ze de kans om tijdens een dagcursus in drie weken tijd de opleiding tot Brandwacht te halen. Hoewel haar vader al bij het korps diende en ze haar al kenden van de jeugdbrandweer, moest ze zich voor haar gevoel nog wel bewijzen toen ze september 2010 het korps in ging. ‘Er waren voor mij al vrouwen in Terneuzen geweest, maar ik was op dat moment de enige. Sommige collega’s vonden dat wel een dingetje, waren wat terughoudend met mij meenemen op de uitruk. Zelf heb ik geen twijfels gehad. Ik ben iemand die het gewoon doet en met dank aan ook de jeugdbrandweer wist ik wel wat er van me werd verwacht.’ Of ze in die periode vrouwelijke collega’s miste is ze duidelijk: ‘Geef mij maar mannelijke collega’s. Die zijn niet van de lange discussies.’
Het onverwachte
In Terneuzen ging het om ruim tweehonderd uitrukken per jaar die met de hoogwerker, tankautospuit en snel interventievoertuig gedaan werden. Voorkeur voor een soort uitruk heeft ze niet. ‘Ik vind het net zo leuk om iemand uit een lift te halen als een keukenbrand beperkt te houden. Het onverwachte trekt me. Zo kregen we ooit een melding van assistentie ambulance. Het zou gaan om een kindje dat aan het zuurstof lag en er was een stroomstoring. Ter plaatse ging het om een jonge man die aan een apparaat tegen slaapapneu lag. Iets heel anders. Maar dat maakt het ook uitdagend.’
Keuzes
In Terneuzen was ze, naast manschap, ook jeugdleider, brandweerchauffeur licht en zat ze drie jaar bij het Rope Rescue Team, een hoogtereddingsteam. ‘Dat was een bewuste keuze, het leek me leuk om te doen en dat was het ook. Ik heb een paar bijzondere uitrukken gehad. Iemand uit een torenkraan moeten halen die er zelf niet meer uit kon klimmen omdat hij zijn arm bezeerd had. Maar ook een ‘springer’ moeten bevrijden die nog aan een brug hing.’ De investering die ze hiervoor moest doen, zo’n tachtig uur extra oefenen per jaar, werd na een tijd teveel. ‘Het werd te druk op mijn werk en ondanks dat het heel gaaf was om te doen moest ik keuzes maken.’
Levenswijze
Voor haar werk als veiligheidskundige bij een chemische fabriek verhuisde Elma in 2020 naar Delfzijl en trad daar toe tot het korps, waar al meerdere vrouwen werkten. Er zijn nu minder uitrukken voor haarzelf. ‘Ik ben een deel van de tijd op mijn werk en dat is eigenlijk net iets te ver om altijd de auto te halen als ik er ben. Maar het is een levenswijze waar ik altijd rekening mee hou, maar wel altijd in overleg met mijn vriendin. Steun van het thuisfront is heel belangrijk. Mijn plannen pas ik vaak aan mijn diensten aan. En als ik zie dat de bezetting laag is, wil ik de stad niet uit, want je wil toch die auto de weg op kunnen krijgen. Dat zit er van huis uit wel ingeramd.’
Met dank aan Linda Blok, hoofdredacteur van het jubileummagazine
Foto´s: Sebastiaan van Baar Fotografie
25 jaar Netwerk Brandweervrouwen
Het Netwerk Brandweervrouwen vierde in 2022 haar 25-jarig jubileum. Voor die gelegenheid werden 25 brandweervrouwen geïnterviewd voor een speciaal jubileummagazine. Enkele van hun verhalen publiceren we nu ook op deze website. De verhalen geven weer hoe divers hun werk is en dat het helemaal niet moet uitmaken of je nu brandweerman of -vrouw bent want uiteindelijk klaren zij de klus met elkaar.